Forex piyasasında, tüm döviz kurlarını çift halinde görür ve alım yapacağımız döviz kuru
için ilgili paritede long veya short pozisyon açarak işlem yapabiliriz. Bu şekilde döviz
bürosuna gitmeden, hızlı bir şekilde ve daha fazla yatırım seçeneği imkanı ile yatırım
yapmış oluruz.Forex piyasasında pariteler, majör ve egzotik olarak ikiye ayrılır.
Örneğin;
USD/TRY paritesi ve EURTRY minör paritelerdir ve genellikle Türk yatırımcılar tarafından
tercih edilir. İşlem hacimleri majör paritelere göre daha düşüktür ve dolayısıyla forex
piyasasında uygulanan spread oranları egzotik paritelerde daha yüksek olur.
6 adet majör parite bulunur.
Bunlar; “ EURUSD, GBPUSD, USDJPY, USDCHF, USDCAD, AUDUSD” 6 majör para
birimi dışındaki para birimlerine de egzotik minör para birimi denilmektedir. Egzotik
pariteler genellikle yerel yatırımcılar tarafından tercih edilmektedir.
Paritelerle, forex piyasası üzerinden işlem yapmak, fiziki alım satım işlemlerine göre
hem daha hızlı hem de daha az maliyetlidir. Bu anlamda, pariteler tüm dünyada, forex
yatırımcısının çok sık kullandığı bir yatırım ürünü niteliğindedir.
Majör Paritelerin, para birimi oldukları ülkelerin ekonomisi canlı ve gelişmiştir ayrıca
uluslararası yatırımcılar genellikle majör paritelerle işlem yaparlar buyüzden majör
pariteler işlem hacmi yüksek olan paritelerdir.
LOT NEDİR?
Lot, sözlük
anlamı olarak, “bölüştürmek, pay etmek, kura ile paylaştırmak” anlamlarına
gelmektedir.
Forex piyasasında ise 1 lot, 100.000 birimin bir araya gelmesiyle oluşan
büyüklüktür. Forex piyasasında yatırım yapmak için belirleyeceğiniz işlem büyüklüğü lot ile
ifade edilir ve işleminiz sisteme lot olarak girilir. Kısacası, bir parite için 1 lot, döviz
kurunun sol tarafındaki birimden 100.000 adetlik bir büyüklüğü temsil
eder.
ÖRNEK
Eurusd paritesinin ortalama spot fiyatının 1.1200
olduğunu varsayarsak; Eurusd paritesinde fiyatların artış göstereceğini düşünen bir
yatırımcı, 1 lot alım işlemi yapmak istediğinde, aslında 1.1200*100.000= 112.000$ satarak
100.000 EURO işlem büyüklüğü almış oluyor. Burada, satın alınan döviz kuru euro, 100.000
birimden yani 1 lottan oluşuyor.
Dikkat edilmesi gereken nokta ise; 100.000 euroluk
büyüklük, elde edilen gerçek bir miktar değil, belli bir miktar teminat ve tercih edilen
kaldıraç etkisiyle kar veya zararına ortak olunan işlem büyüklüğüdür.
LOT
ÇEŞİTLERİ
Forex piyasasında yatırımcılar 1 lotluk işlem hacmi yerine daha
küçük işlem hacimleri ile yatırımı tercih edebilirler. Yatırımcıların forexte en sık
kullandığı lot çeşitleri mini lot ve mikro lot’tur.
Mini Lot
Mini
Lot, 0,1 lot yani 10.000 birime eşittir. Örneğin; EURUSD paritesinin fiyatının tekrar 1.1200
olduğunu varsayarsak 0,1 lotluk alım işlem hacmi 10.000*1.1200= 11.200$ büyüklüğüne eşit
olur.
Mikro Lot
Mikro lot, 0,01 lot yani 1000 birime eşittir.
Örneğni; EURUSD paritesinin fiyatının 1.1200 olduğunu varsayarsak 0,01 lotluk alım işlem
hacmi 1000*1.1200= 1120$ büyüklüğüne eşit olur.
FOREX İŞLEMLERİNDE TEMİNAT
HESAPLAMA
Forex piyasasında işlem yapabilmeniz için hesabınızda minimum bir
bakiyenin, yani yeterli teminat miktarının bulunması gerekmektedir. Hesabınızda bulunması
gereken teminat miktarını, seçtiğiniz kaldıraç oranı, seçtiğiniz işlem hacmi (lot) ve işlem
yapacağınız ürünün o anki piyasa fiyatı bire bir etkilemektedir.
KALDIRAÇ
ORANININ TEMİNAT MİKTARINA ETKİSİ
Forex piyasasında işlem yapmanın en büyük
avantajlarından biri de şüphesiz kaldıraç sistemidir. Yatırımlarınızda tercih ettiğiniz
kaldıraç oranı, hesabınızda bulunması gereken teminat miktarını doğrudan etkilemektedir.
Seçtiğiniz lot miktarı ve paritenin fiyatı sabitken, kaldıraç oranınızı arttırmanız daha az
bir teminat ile aynı işlem hacmine yatırım yapabilme imkanı
sunar.
Örneğin;
Eurusd paritesinde 1 lot alım işlemi yapmak
istediğinizi ve kaldıraç oranınızı da 1:100 olarak seçtiğinizi varsayalım;
Yatırmanız
gereken teminat miktarı şu şekilde hesaplanır;
Teminat= (Paritenin Piyasa
Fiyatı*İşlem Hacmi* Lot) / Kaldıraç Oranı
Teminat= (1.1200*100.000*1) / 100 =
1.120$
Fakat kaldıraç oranınızı 1:100 değil de 1:10 olarak seçmiş olsaydınız,
yatırmanız gereken teminat miktarı şu şekilde olacaktı;
Teminat = (1.1200*100.000*1)
/ 10 = 11.200$
Kaldıraç oranı arttıkça; yatırımlarınızın risk düzeyi artar, lot
miktarınız aynı kaldıkça yatırmanız gereken minimum teminat miktarı ise
azalır.
LOT BÜYÜKLÜĞÜNÜN TEMİNAT MİKTARINA ETKİSİ
Kaldıraç oranı
ve yatırım yapılacak dövizin fiyatı sabitken, lot miktarınızı arttırmanız daha fazla teminat
yatırmanızı gerektirir. Lot miktarınızı düşürmeniz ise daha az miktar teminatla işleme
başlamanız için yeterlidir.
Örneğin;
Kaldıraç oranı 1:100 ve
fiyat 1.1200 seviyesindeyken 1 lot Eurusd alım işlemi için yatırmanız gereken teminat
miktarı;
Teminat =( 1.1200*100.000*1) / 100 = 1.120$ iken, lot miktarınızı azaltarak
0,1 olarak tecih ettiğinizde yatırmanız gereken teminat miktarı;
Teminat = (
1.1200*100.000*0,1) / 100 = 112$ olmaktadır.
SPREAD
NEDİR?
Spread; Bir döviz kurunun alış fiyatı ile satış fiyatı arasındaki
farkı ifade eder. Forex piyasasında yatırım yapan yatırımcı, işlem yaptığı döviz kurunu tek
bir fiyattan alıp satmaz. İlgili döviz kuru için piyasada bir alış fiyatı, bir de satış
fiyatı vardır. Forex işlemlerinde komisyon yoktur. Sadece spread denilen işlem maliyeti
ödenir. Yatırımcının işlem yaparken ödediği alış-satış fiyatı arasındaki fark olan işlem
maliyetine spread denir.
Örneğin; EUR/USD paritesi için alış fiyatının 1.0593 satış
fiyatının ise 1.0591 olduğunu varsayalım. Belirtilen fiyat seviyesinde EUR/USD paritesinin
spread oranı 2 pip’tir.
Yani, EUR/USD paritesinde 1 lot için FX işlemi yapmanın
maliyeti 2 pip’tir.
Forex piyasasında spread, işlem yapılan paritede, alım ve satım
fiyatı arasındaki fark olduğu için işlem yapılan ürüne göre değişiklik gösterir. Forex
piyasasında, yeni işleme girdiğimizde, spread kadar zararla başlarız. Bu kavram bir döviz
bürosunun alış satış farkı uygulamasına benzer.
Spread oranı, ilgili ürünün likidite
durumuna ve forex piyasasının hareketliliğine göre değişebilir. Likidite azlığı durumunda
alış satış arası fark artabilir ve spread oranı yükselebilir.Önemli veri öncesi,veri anı ve
sonrasında ayrıca ilgili ürünün piyasa açılış saatlerinde spread oranları yüksek değişkenlik
gösterebilir.
Forex piyasasında,standart olarak ”Dinamik Spread” uygulaması vardır.
Bankalar arası piyasadaki spread oranları dinamik olarak piyasadaki işlem hacmine göre
değişir. Fakat bazı aracı kurumlar sabit spread uygulaması ile belirtilen ürünlerde sabit
spread uygulayabilirler.
Genellikle “kur makası” olarak da ifade edilen spread “pip”
cinsinden hesaplanır.
Swap Nedir?
Swap, kelime anlamı olarak
“değiş, tokuş, takas” anlamına gelir. Finans piyasalarında ise; iki tarafın belirli bir
zaman dilimi içinde bir varlık ya da yükümlülüğe bağlı olarak farklı faiz ödemelerini veya
döviz cinsini karşılıklı olarak değiştirdikleri bir takas sözleşmesidir.
Forex
işlemlerinde, alınan para borç verilir, satılan para ise borçlanılır. Swap bedelleri, işlem
yapılan döviz kurunda pozisyon durumuna bağlı olarak, düşük faiz ve yüksek faiz ilişkisine
göre hesaplanır.
Forex piyasasında swap kavramı “gecelik faiz maliyeti” veya “taşıma
maliyeti” olarak tanımlanabilir.
İki para biriminden yüksek faizli olanı satıp, düşük
faizli olan alınıyorsa, düşük faizli para biriminin gecelik taşıma maliyeti ödenmeye razı
olunmuştur ve yatırımcının hesabına swap maliyeti olarak
yansıtılır.
Örneğin;
USDTRY alım ( uzun ) pozisyonu olan
yatırımcı piyasa diline göre TL para birimini satıp daha düşük faizli olan USD para birimini
almış olduğu için bu işlemin yatırımcıya swap adı altında (– )yönlü bir bedeli ortaya
çıkacaktır.
Pip Point Nedir
Bu bilgileri arkadaşlarınla
paylaş:
PIP & POINT NEDİR?
Bilindiği üzere forex piyasası,
bir çok finansal piyasaya göre oldukça düşük maliyetli bir yatırım aracıdır. Hesap yönetim
ücreti, aracılık ücreti, işlem komisyonu vb maliyetlere katlanmadan, forex piyasasında
yatırım hem çok kolay hem de çok hızlıdır.
Forex piyasasında yatırım yaparken maliyet
açısından tek dikkate alınması gereken ve işlem maliyetini oluşturan kavram “spread
oranı”dır. Spread oranı, yatırım yaparken ticareti yapılacak olan döviz kuru, emtia yada
endeksin alış ve satış fiyatı arasındaki farkı belirtir. Spread oranı aynı zamanda “Pip” adı
verilen birim ile ölçülür. Kısaca; döviz kurlarındaki anlık değişimleri gösteren büyüklüğün
dördüncü ondalık basamak cinsinden değeri “Pip”, beşinci ondalık basamaktaki değeri ise daha
küçük bir miktarı belirten “Point” olarak adlandırılır.
“Price Interest Point”
kelimelerinin baş harflerinden oluşan pip kavramı, genellikle döviz fiyatlarındaki en küçük
değişim olarak tanımlanır ve forex piyasasında işlem maliyeti olan spread oranları da pip
şeklinde ifade edilir. Bir pip’lik değişim dövizin, virgülden sonraki dördüncü basamağındaki
değişimi ifade etmektedir.
ÖRNEK
EURUSD paritesinin, 1.3450’den
1.3453’e yükselişi 3 pip’lik bir artışı ifade eder.
1.3453 – 1.3450 = 0.0003
Görüldüğü gibi döviz fiyatındaki artış yada azalışın dördüncü ondalık basamağı pip değerini
ifade etmektedir. İşleme girdiğimiz lot miktarı ve kullandığımız kaldıraç oranına göre bu
değer parasal olarak farklılık gösterebilir.
1 pip değerinin para birimi olarak
değerini hesaplamak istersek;
EURUSD paritesinin 1.3453 fiyatında olduğunu ve 1:100
kaldıraç kullanarak, 1 lot işlem yaptığımızı varsayalım.
100.000*0,0001= 10$ EURUSD
paritesinin, aşağı yada yukarı yönde bir pip değişiminde gerçekleşen parasal
karşılığıdır.
POINT NEDİR ?
Forex piyasasında değişimi gösteren
birim olarak pip değerine benzemektedir. Fakat point hesaplanırken döviz kurunun beşinci
ondalık basamağındaki değişim dikkate alınır. Genellikle point değeri, pip değerinin 0,1
katıdır.
Örneğin; 1.34528’den 1.34572’e ye olan yükseliş 44 point yada 4.4 pip’lik
bir yükselişi ifade eder.
